I.TỔNG QUAN VỀ THƯ VIỆN
Thư viện là đơn vị trực thuộc Ban Giám hiệu Nhà trường có nhiệm vụ tổ chức, cung cấp thông tin tư liệu phục vụ công tác giảng dạy, nghiên cứu và học tập cho cán bộ, giảng viên và sinh viên trong trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải.
1.1.Nguồn tài liệu
Trung tâm có khoảng 63.150 bản sách (chủ yếu là sách tiếng Việt, còn lại là sách ngoại văn như tiếng Anh, tiếng Nga; sách giáo trình đào tạo , giáo trình, Đề cương bài giảng do Trường in..v.v...) về các lĩnh vực như: công trình, công nghệ thông tin, kỹ thuật điện, nhiệt kỹ thuật, kinh tế kỹ thuật, cơ khí, sửa chữa ô tô máy kéo, công nghệ hoá học, .v.v.... Trên 200 tên báo, tạp chí bằng tiếng Việt, tiếng Anh nhằm phục vụ các nhiệm vụ nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cán bộ, giáo viên, học sinh - sinh viên Nhà trường. Ngoài ra, Thư viện còn có các phòng đọc tài liệu điện tử, cung cấp các tài liệu điện tử miễn phí do Thư viện xây dựng.
1.2.Trang thiết bị
-Hệ thống máy tính
-Hệ thống mạng Internet cáp quang
-Hệ thống an ninh
1.3.Sơ đồ bố trí các tầng
Tầng 2: Phòng mượn (giáo trình); Phòng đọc báo - tạp chí; Phòng đọc điện tử (Multimedia).
Tầng 3: Phòng nghiệp vụ; Phòng đọc mở (tham khảo); Phòng đọc điện tử (Multimedia).
Tầng 4: Phòng đọc điện tử (Multimedia); Kho lưu.
II.NỘI QUY THƯ VIỆN
2.1.Nội quy phòng mượn
1.Bạn đọc tới mượn giáo trình phải xuất trình thẻ Sinh viên, không được mượn, dung thẻ của người khác.
2.Bạn đọc là HS - SV có nhu cầu mượn giáo trình theo tập thể lớp, phải đăng ký với lớp trưởng để lập danh sách; còn nếu mượn riêng lẻ thì phải đặt cọc gấp đôi giá trị quyển sách.
3.Số lượng sách tối đa bạn đọc được mượn quy định như sau:
-Đối với sinh viên: số giáo trình mượn tối đa là 10 quyển. (Theo thời gian biểu của môn học)
-Đối với cán bộ, giảng viên: số giáo trình mượn tối đa là 05 quyển.
4.Thời gian mượn sách, giáo trình quy định như sau:
5.Bạn đọc chỉ được mượn tiếp khi đã trả đủ số lượng sách đã mượn theo đúng thời gian quy định. Nếu giữ sách quá hạn hoặc làm mất sách, bạn đọc phải chịu nộp phạt theo quy định của Nhà trường.
6.Khi mượn sách, bạn đọc phải tự kiểm tra tình trạng của sách, nếu thấy khác thường (rách, thiếu trang) phải báo ngay cho Thủ thư để đổi quyển sách khác. Khi bạn đọc trả sách, nếu phát hiện sách bị cắt, xé rách, bị vết bẩn, thiếu trang, bạn đọc phải chịu bồi thường theo quy định của Thư viện và Nhà trường.
7.Bạn đọc có nhu cầu in hoặc photocopy tài liệu lien hệ với Thủ thư để yêu cầu.
2.2.Nội quy phòng đọc mở
1.Xuất trình thẻ sinh viên khi vào phòng đọc, tuyệt đối không dung thẻ của người khác và thực hiện theo đúng sự hướng dẫn của cán bộ Thủ thư.
2.Để tư trang, vật dụng đúng nơi quy định, chỉ được mang theo sách vở để ghi chép.
3.Có ý thức bảo quản tài sản chung, không được cắt xén, xé, viết, vẽ, bôi bẩn tài liệu và phá hoại tài sản của Thư viện.
4.Không mang tài liệu, sách, luận án, luận văn ra khỏi phòng đọc, khi đọc xong phải để đúng nơi quy định.
5.Giữ gìn trật tự, vệ sinh, không hút thuốc, mang đồ ăn, nước uống vào phòng đọc.
6.Sau khi đọc xong, bạn đọc trả tài liệu về đúng nơi quy định, xếp ghế ngồi gọn gang, trả ticke cho Thủ thư và nhận lại thẻ.
7.Mọi hành vi vi phạm nội quy, tùy theo mức độ sẽ bị xử lý kỷ luật theo quy định của Thư viện và Nhà trường.
2.3.Nội quy phòng đọc điện tử (Mutilmedia)
1. Xuất trình thẻ sinh viên trước khi vào phòng đọc điện tử, không được dùng thẻ ( tài khoản) của người khác.
2.Chỉ mang những vật dụng cần thiết khi vào phòng đọc điện tử. Không được mang các thiết bị lưu trữ như USB, đĩa CD/DVD, ổ cứng ngoài…vào phòng đọc.
3.Không được tự ý sao chép, copy tài liệu, chương trình được cài đặt và lưu trên máy tính.
4.Khi có nhu cầu về in ấn tài liệu, bạn đọc phải báo cáo cho cán bộ quản lý biết và thực hiện theo nội quy của Thư viện.
5.Khi gặp sự cố về máy, thiết bị hay chương trình sử dụng, bạn đọc phải báo ngay với càn bộ quản lý. Không được tự ý sửa chữa, tháo gỡ hoặc di chuyển các thiết bị máy tính.
6.Bạn đọc không được chơi trò chơi, xem phim hay đọc truyện… trong phòng đọc điện tử.
7.Bạn đọc chỉ được sử dụng các phần mềm, trang web, tài liệu được cho phép, nghiêm cấm bạn đọc sử dụng phần mềm khác trên máy, truy cập trang web không lành mạnh.
8.Khi bạn đọc gặp vướng mắc gì có thể hỏi trực tiếp cán bộ quản lý đề được hướng dẫn cụ thể. Không được tự ý thay đổi, thêm, xóa hoặc sửa các chương trình của máy.
9.Mọi hành vi vi phạm nội quy hoặc cố tình làm hư hỏng thiết bị, chương trình trong máy tính, tùy theo mức độ sẽ bị xử lý kỷ luật theo quy định của Thư viện và Nhà trường.
2.4.Nội quy phòng học nhóm
1. Lấy phiếu đăng ký phòng học nhóm tại quầy Thủ thư
2. Ghi đầy đủ thông tin đăng ký và lập danh sách nhóm
3. Kẹp phiếu và thẻ Sinh viên của trưởng nhóm giao cho Thủ thư và đợi nhận phòng
4. Bàn giao lại phòng học nhóm cho Thủ thư và nhận lại thẻ Sinh viên
2.5.Quy định về việc xử lý các trường hợp vi phạm nội quy
Để giữ gìn bảo quản tốt tài sản, trang thiết bị và nguồn tài liệu của Thư viện, đồng thời nâng cao hơn chất lượng phục vụ bạn đọc, căn cứ Nghị định 31/2001/NĐ-CP của chính phủ về việc “Xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa thông tin”, Thư viện Trường đại học Công nghệ Giao thông Vận tải quy định hình thức xử phạt các hành vi vi phạm nội quy như sau:
Cho người khác mượn thẻ: Bị khóa thẻ và giữ thẻ.
Lần 1: Nhắc nhở
Lần 2: Khóa, giữ thẻ sinh viên.
3. Vi phạm nội quy mượn sách
Quá thời hạn trên, bạn đọc phải nộp phạt theo qui định.
Lưu ý: những bạn đọc thi lại hoặc xin gia hạn phải đến Thư viện để xin yêu cầu gia hạn (nếu được phép).
5. Vi phạm nội quy sử dụng trang thiết bị tại Thư viện
Nếu làm hỏng, làm mất trang thiết bị tại Thư viện, người vi phạm phải đền giá trị của thiết bị đó theo giá thị trường và tùy theo mức độ vi phạm có thể chịu xử lý kỷ luật của Nhà trường
III.CÁC BỘ PHẬN TẠI THƯ VIỆN
3.1.Phòng mượn - Tầng 2
Tại đây lưu trữ và phục vụ cho mượn hơn … cuốn giáo trình.
1. Tra sách trong danh mục sách được mượn về
2. Ghi đầy đủ thông tin vào phiếu yêu cầu
3. Kẹp phiếu yêu cầu và thẻ Sinh viên giao cho Thủ thư chờ lấy sách
4. Kiểm tra sách và phiếu mượn sách trước khi mang về
3.2.Quầy báo - tạp chí - Tầng 2
Tại đây lưu trữ và phục vụ trên 80 đầu báo và tạp chí bằng tiếng việt, từ báo trung ương đến báo ngành, thỏa mãn nhu cầu bạn đọc trong mọi lĩnh vực chuyên môn, thể thao, văn hóa, giải trí… Tại đây, bạn đọc có thể tiếp cận với những tạp chí chuyên ngành của các nhà xuất bản nổi tiếng trong nước bằng các ngôn ngữ.
1. Tìm kiếm và lấy báo - tạp chí trên giá
2. Khi sử dụng xong, trả báo - tạp chí vào vị trí cũ trên giá.
3.3.Phòng đọc mở - Tầng 3
Tại đây lưu trữ và phục vụ bạn đọc tại chỗ hơn … cuốn sách giáo trình và sách tham khảo.
1. Xuất trình thẻ Sinh viên khi vào cửa, để thẻ lại quầy thủ thư và mượn chìa khóa tủ gửi đồ.
2. Để cặp sách, tư trang tại tủ gửi đồ, khỏa tủ và giữ chìa khóa tủ gửi đồ; Chỉ đem theo vở vào phòng đọc; Bạn đọc tự bảo quản tài sản, chìa khóa tủ gửi đồ trong suốt thời gian học tại Phòng đọc mở. ( Tài sản có giá trị, tiền mang theo người)
3. Tra cứu sách cần thiết tại máy tra cứu hoặc tủ phích truyền thống. Tìm ra khung phân loại, chỉ số đăng ký cá biệt của sách để xác định vị trí của sách trên giá.
4. Lấy sách trên giá xuống sử dụng: tối đa 02 cuốn/lần sử dụng.
5. Khi sử dụng xong, trả sách vào vị trí cũ trên giá.
6. Trả chìa khóa tủ gửi đồ, nhận lại thẻ Sinh viên ở quầy Thủ thư.
3.4.Phòng học nhóm - Tầng 2 & 3
Thư viện hiện nay có 7 phòng học nhóm (3 phòng ở tầng 2, 4 phòng ở tầng 3) để phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu, trao đổi theo nhóm của bạn đọc là cán bộ, giảng viên, sinh viên trong Nhà trường.
1. Lấy phiếu đăng ký phòng học nhóm tại quầy Thủ thư.
2. Ghi đầy đủ thông tin đăng ký và lập danh sách nhóm.
3. Kẹp phiếu và thẻ Sinh viên của trưởng nhóm giao cho Thủ thư và đợi nhận phòng.
4. Bàn giao lại phòng học nhóm cho Thủ thư và nhận lại thẻ Sinh viên.
3.5.Phòng đọc điện tử ( Multimedia) - Tầng 2, 3 & 4
Phòng đọc điện tử với 110 máy tính hiện đại cho phép bạn đọc tiếp cận và sử dụng một loại hình thức đọc mới trong Thư viện: đọc tài liệu điện tử. Bạn đọc không chỉ có thể đọc các loại tài liệu toàn văn từ cơ sở dữ liệu mà Thư viện xây dựng, ôn luyện bài tập trên máy tính, mà còn có thể tiếp cận và khai thác các nguồn thông tin khác trên mạng Internet.
1. Trình thẻ Sinh viên để đăng ký tại phòng Server
2. Chờ nhận lại thẻ Sinh viên và tài khoản đăng nhập
3. Đăng nhập lần đầu tiên và đổi mật khẩu mặc định
Tên đăng nhập: mã sinh viên
Mật khẩu: ngày tháng năm sinh
4. Đăng xuất tài khoản sau khi sử dụng xong
* Lưu ý: Thời gian được sử dụng máy tính là 01 giờ/ngày
IV.HƯỚNG DẪN TRA CỨU SÁCH TẠI THƯ VIỆN
4.1.Giới thiệu chung
OPAC là module tra cứu mục lục trực tuyến giúp bạn đọc thông qua mạng máy tính có thể tìm được thông tin về các tài liệu sách có trong Thư viện. OPAC cho phép bạn đọc tìm tin theo nhiều tiêu chí khác nhau, hỗ trợ các toán tử tìm kiếm, có thể tìm tài liệu ở nhiều chế độ khác nhau: Tìm kiếm đơn giản, tìm chi tiết và tìm nâng cao.
Tiến hành các bước sau để vào màn hình tra cứu sách:
1. Kích hoạt trình duyệt Firefox hoặc Google Chrome.
2. Tại khung địa chỉ, nhập địa chỉ: http://thuvien.utt.edu.vn và nhấn Enter.
Hình 1. Màn hình chính tra cứu sách trực tuyến Libol6.0
Nếu muốn truy cập dữ liệu số thì truy cập theo địa chỉ: http://thuvien.utt.edu.vn:8080 và nhấn Enter.
Hình 2. Màn hình truy cập dữ liệu số
4.2.Tra cứu tìm sách
Opac cung cấp các mức tra cứu tìm kiếm thông tin như sau:
- Tìm đơn giản
- Tìm chi tiết
- Tìm nâng cao
Tìm đơn giản: là cách tìm kiếm cơ bản, bạn đọc chỉ cần nhập các tiêu chí tìm kiếm vào các trường dữ liệu do chương trình đã mặc định sẵn.
Các bước tìm kiếm:
- Nhấp chuột vào Menu [Sách] xuất hiện màn hình sau:
Hình 3. Màn hình tra cứu sách
Nhấp chuột vào các trường dữ liêụ như dòng “Nhan đề”, “Tác giả”, “Nhà xuất bản”,… và gõ thông tin cần tìm (Hình 3)
Ví dụ: Tìm tất cả các sách mà có tên sách là
- Gõ chữ vào mục “Nhan đề” (Hình 3)
- Nhấp chuột vào nút “Tìm kiếm” hoặc ấn phím Enter trên bàn phím để tìm kiếm.
Sauk hi nhập các thông tin cần tìm kiếm và thực hiện việc tím kiếm thành công thì màn hình sẽ có kết quả hiển thị như hình 4.
Hình 4. Màn hình hiển thì kết quả tìm kiếm
Với số biểu ghi tìm được là: 12, được hiện thi trên 1 trang màn hình 1.
Nhìn vào màn hình kết quả tìm kiếm (Hình 4), ta sẽ nắm được sơ bộ thông tin về sách gồm: Tên sách, Tác giả, Nhà xuất bản, Năm xuất bản,… và đặc biệt là thông tin xếp giá.
Nhấp chuột tiếp vào “Tên sách” bạn đọc muốn mượn, xuất hiện màn hình chi tiết (Hình 5) gồm các thông tin sau:
Hình 5. Màn hình chi tiết thông tin về một đầu sách
Dữ liệu biên mục: Loại tài liệu, Mã ngôn ngữ, DDC, Tên sách, Nhà xuất bản, Năm xuất bản…
Dữ liệu xếp giá: cho ta thông tin về vị trí đặt sách, đăng ký cá biệt của sách, tổng số lượng cuốn sách, số lượng đang có ở Thư viện, số lượng được giữ chỗ.
Mỗi cuốn sách tương ứng với một mã số đăng ký cá biệt (ĐKCB).
Ví dụ: với quyển sách “Nền và móng” như hình 5 có dữ liệu xếp giá tại Kho mượn (KM), Tổng số bản (sách): 279, từ ĐKCB: M4.00001-279 và Hiện có (số bản rỗi): 207
Nhấp chuột vào “Chi tiết” ở dòng “Dữ liệu xếp giá”, xuất hiện màn hình (Hình 6) cho ta thông tin chi tiết về tình trạng sách, đang sẵn sang, đang cho mượn hay đang khóa.
Hình 6. Màn hình thông tin chi tiết về tình trạng sách
Ví dụ: cuốn sách “Nền và móng”, có mã ĐKCB: M4.00001 đang ở trạng thái “sẵn sang” tại Kho mượn. Như vậy, bạn đọc có thể đặt chỗ hoặc trực tiếp đến phòng mượn - Tầng 2 để mượn cuốn sách đó.
4.3.Xem thông tin bạn đọc
Trang OPAC, ngoài chức năng tra cứu sách, còn cho phép bạn đọc xem các thông tin liên quan đến thời gian sử dụng thẻ, tình trạng mượn trả, các yêu cầu mượn đang trong ấn phẩm đặt chỗ, hạn trả sách và các sách đã quá hạn, xin gia hạn sách…
Các bước truy cập “Trang bạn đọc”:
- Từ màn hình tra cứu chính (Hình 1), nhấp chuột vào chữ [Đăng nhập] phía trên, góc phải màn hình, sẽ hiển thị màn hình “Trang bạn đọc”. (Xem hình 7)
- Bạn đọc đăng nhập “Số thẻ” là mã Sinh viên và “Mật khẩu”. (Hình 7)
- Nhấp chuột nút “Đăng nhập” hoặc ấn Enter.
*Lưu ý: Với bạn đọc đăng nhập lần đầu, chưa có mật khẩu đăng nhập, bạn đọc nhấp chuột vào chữ [Bấm vào đây] (Hình 7) để điền thông tin đặt mật khẩu để sử dụng “Trang bạn đọc”.
Hình 7. Màn hình truy cập “Trang bạn đọc”
Nếu đăng nhập thành công, xuất hiện màn hình sau:(Xem hình 8)
Hình 8. Màn hình thông tin, tình trạng mượn trả của bạn đọc
Tại màn hình 8, bạn đọc có thể:
- Kiểm tra thông tin về tình trạng mượn trả sách của mình
- Nhấp chuột vào mục “Thay đổi thông tin” để cập nhật thông tin của mình hoặc thay đổi mật khẩu.
- Khi kết thúc quá trình xem thông tin bạn đọc, bạn đọc chú ý nhấp vào mục “Thoát”.
Trong quá trình tìm kiếm sách tại Thư viện, nếu có vấn đề gì vướng mắc, cần giải đáp, bạn đọc có thể tham khảo thêm tài liệu hướng dẫn sử dụng Thư viện đặt tại các phòng hoặc sự trợ giúp trực tiếp của cán bộ Thư viện.
Chú ý: Đối với sinh viên, thẻ sinh viên đồng thời cũng là thẻ Thư viện